Özet
Bir aminoasit olan kreatin, en sık kullanılan ergojenik desteklerden birisidir ve doping sayılmamaktadır. Kreatin tip-2 hızlı kasılan liflerde depo edilir ve kaslarda depolanma formu olan fosfokreatinin (PCr) kas hücrelerindeki biyolojik oluşumu arttıran kreatin yüklemesi ile kas performasındaki artış çeşitli mekanizmalarla açıklanmaktadır. Uygun dozda kullanımında yan etki gözlemlenmese de ozmotik etkisinden dolayı dehidratasyon riski bulunmaktadır ve bu sebeple bol sıvı tüketimi önerilmektedir. Sporcular üzerine birçok olumlu etkisi olduğu iddia edilmektedir. Özellikle kısa süreli, yüksek şiddetli egzersizler ve anaerobik egzersizler için performansı arttırmak için önerilmektedir. Farklı spor dallarında, farklı takviye protokollerine göre, kreatinin sporcu üzerindeki elde edilen sonuçları farklılık gösterebilmektedir. Başlangıçtaki kreatin depolarının durumu, takviye sonrası gerçekleşecek kas kreatin artışını etkilemektedir. Kreatin takviyesi ile ilgili genellikle kırk yaş üzeri olan ve düzenli egzersiz yapan veteran sporcular üzerine yapılan çalışmalarda çelişkili sonuçlar bulunmaktadır. Kreatin takviyesi yapılan çalışmalarda hem yağsız vücut kütlesini hemde yağ kütlesinde artışlar olduğunu gösteren sonuçlar bulunmaktadır. Kreatin takviyesi üzerine yapılan çalışmalarda kısa süreli etkilerine dair sonuçlar elde edilmiş olsa da, uzun dönemde gerçekleşecek sonuçlar belirsizliğini korumaktadır.
Referanslar
Şemşek, Ö., Yüktaşır, B., & Şemşek, S. Ergojenik Yardımcı Olarak Kullanılan Besin Suplementleri. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(3).
Karakuş, M. (2014). Sporcularda Ergojenik Destek. Spor Hekimliği Dergisi, 49(4), 155-167.
Butts, J., Jacobs, B., & Silvis, M. (2018). Creatine Use İn Sports. Sports Health, 10(1), 31–34. Https://Doi.Org/10.1177/1941738117737248
Bayram, H. M., & Öztürkcan, S. A. (2020). Sporcularda Ergojenik Destekler. Turkiye Klinikleri Journal Of Health Sciences, 5(3).
Poortmans, J. R., & Francaux, M. (1999). Long-Term Oral Creatine Supplementation Does Not İmpair Renal Function İn Healthy Athletes. Medicine And Science İn Sports And Exercise, 31(8), 1108-1110.
Kreider, R.B.; Kalman, D.S.; Antonio, J.; Ziegenfuss, T.N.; Wildman, R.; Collins, R.; Candow, D.G.; Kleiner, S.M.; Almada, A.L.; Lopez, H.L. International Society Of Sports Nutrition Position Stand: Safety And Efficacy Of Creatine Supplementation İn Exercise, Sport, And Medicine. J. Int. Soc. Sports Nutr. 2017, 14, 1–18
Eckerson Jm., Bull Aa., Moore Ga. (2008). Effect Of Thirty Days Of Creatine Supplementation With Phosphate Salts On Anaerobic Working Capacity And Body Weight İn Man. Journal Of Strength And Conditioning Research. 22(3), 826-832.)
Wax, B., Kerksick, C. M., Jagim, A. R., Mayo, J. J., Lyons, B. C., & Kreider, R. B. (2021). Creatine For Exercise And Sports Performance, With Recovery Considerations For Healthy Populations. Nutrients, 13(6), 1915. Https://Doi.Org/10.3390/Nu13061915
Hall, M., & Trojian, T. H. (2013). Creatine Supplementation. Current Sports Medicine Reports, 12(4), 240-244..
Shao, A., & Hathcock, J. N. (2006). Risk Assessment For Creatine Monohydrate. Regulatory Toxicology And Pharmacology, 45(3), 242-251.
Eskici, G. (2015). Takım Sporlarında Beslenme. International Journal Of Human Sciences, 12(2), 244-265. Doi:10.14687/İjhs.V12i2.3190
Mielgo-Ayuso, J., Calleja-Gonzalez, J., Marqués-Jiménez, D., Caballero-García, A., Córdova, A., & Fernández-Lázaro, D. (2019). Effects Of Creatine Supplementation On Athletic Performance İn Soccer Players: A Systematic Review And Meta-Analysis. Nutrients, 11(4), 757. Https://Doi.Org/10.3390/Nu11040757
Kreider, R. B., Kalman, D. S., Antonio, J., Ziegenfuss, T. N., Wildman, R., Collins, R., ... & Lopez, H. L. (2017). International Society Of Sports Nutrition Position Stand: Safety And Efficacy Of Creatine Supplementation İn Exercise, Sport, And Medicine. Journal Of The International Society Of Sports Nutrition, 14(1), 18.
Wang, C. C., Yang, M. T., Lu, K. H., & Chan, K. H. (2016). The Effects Of Creatine Supplementation On Explosive Performance And Optimal Individual Postactivation Potentiation Time. Nutrients, 8(3), 143. Https://Doi.Org/10.3390/Nu8030143
Del Favero, S., Roschel, H., Artioli, G., Ugrinowitsch, C., Tricoli, V., Costa, A., ... & Gualano, B. (2012). Creatine But Not Betaine Supplementation İncreases Muscle Phosphorylcreatine Content And Strength Performance. Amino Acids, 42, 2299-2305.
Lee Cl., Lin Jc., Cheng Cf. (2011). Effect Of Caffeine İngestion After Creatine Supplementation On İntermittent High-İntensity Sprint Performance. European Journal Of Applied Physiology. 111(8), 1669-1677.)
Brudnak Ma. (2004). Creatine: Are The Benefits Worth The Risk? Toxicol Letters. 150(1), 123-130.
Kreider, R. B., Wilborn, C. D., Taylor, L., Campbell, B., Almada, A. L., Collins, R., ... & Antonio, J. (2010). Issn Exercise & Sport Nutrition Review: Research & Recommendations. Journal Of The İnternational Society Of Sports Nutrition, 7(1), 7.
Buford, T. W., Kreider, R. B., Stout, J. R., Greenwood, M., Campbell, B., Spano, M., ... & Antonio, J. (2007). International Society Of Sports Nutrition Position Stand: Creatine Supplementation And Exercise. Journal Of The International Society Of Sports Nutrition, 4(1), 1-8.
Kerksick, C.M., Wilborn, C.D., Roberts, M.D., Smith-Ryan, A., Kleiner, S.M., Jäger, R., Collins, R., Cooke, M., Davis, J.N., Galvan, E., Greenwood, M., Lowery, L.M., Wildman, R., Antonio, J. & Kreider, R.B. (2018). Issn Exercise & Sports Nutrition Review Update: Research & Recommend. Journal Of The International Society Of Sports Nutrition, 15, 38. Doi: 10.1186/S12970-018-0242-Y.
Çelik, G., Bayram, H. M., & Ozturkcan, A. (2021). Ergojenik Destekler: Özel Bir Grup" Veteran Sporcular". Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-121.
Eijnde, B.O., Leemputte, M.V., Goris, M., Labarque, V., Taes, Y., Verbessem, P., Vanhees, L., Ramaekers, M., Eynde, B.V., Schuylenbergh, R.V., Dom, R., Richter, E.A. & Hespel, P. (2003). Effects Of Creatine Supplementation And Exercise Training On Fitness İn Men 55-75 Yr Old. Journal Of Applied Physiology, 95(2), 818–28. Doi: 10.1152/Japplphysiol.00891.2002.
Brose, A., Parise, G. & Tarnopolsky, M.A. (2003). Creatine Supplementation Enhances İsometric Strength And Body Composition İmprovements Following Strength Exercise Training İn Older Adults. Journal Of Gerontology: Biological Sciences And The Journal Of Gerontology: Medical Sciences, 58(1), 11-9. Doi: 10.1093/Gerona/58.1.B11.
Aguiar, A.F., Januário, R.S.B., Junior, R.P., Gerage, A.M., Pina, F.L.C., Do Nascimento, M.A., Padovani, C.R. & Cyrino, E.S. (2013). Long-Term Creatine Supplementation İmproves Muscular Performance During Resistance Training İn Older Women. European Journal Of Applied Physiology,113(4), 987–96. Doi: 10.1007/S00421-012-2514-6.
Candow, D.G., Little, J.P., Chilibeck, P.D., Abeysekara, S., Zello, G.A., Kazachkov, M., Cornish, S.M. & Yu, P.H. (2008). Low-Dose Creatine Combined With Protein During Resistance Training İn Older Men. Medicine & Science İn Sports & Exercise, 40(9), 1645–52. Doi: 10.1249/Mss.0b013e318176b310.
Cooke, M. B., Rybalka, E., Williams, A. D., Cribb, P. J., & Hayes, A. (2009). Creatine Supplementation Enhances Muscle Force Recovery After Eccentrically-İnduced Muscle Damage İn Healthy İndividuals. Journal Of The International Society Of Sports Nutrition, 6(1), 13.
Zuniga, J. M., Housh, T. J., Camic, C. L., Hendrix, C. R., Mielke, M., Johnson, G. O., ... & Schmidt, R. J. (2012). The Effects Of Creatine Monohydrate Loading On Anaerobic Performance And One-Repetition Maximum Strength. The Journal Of Strength & Conditioning Research, 26(6), 1651-1656.
Lanhers, C., Pereira, B., Naughton, G., Trousselard, M., Lesage, F. X., & Dutheil, F. (2015). Creatine Supplementation And Lower Limb Strength Performance: A Systematic Review And Meta-Analyses. Sports Medicine, 45, 1285-1294
De Salles Painelli, V., Alves, V. T., Ugrinowitsch, C., Benatti, F. B., Artioli, G. G., Lancha, A. H., ... & Roschel, H. (2014). Creatine Supplementation Prevents Acute Strength Loss İnduced By Concurrent Exercise. European Journal Of Applied Physiology, 114(8), 1749-1755.
Wang, C. C., Fang, C. C., Lee, Y. H., Yang, M. T., & Chan, K. H. (2018). Effects Of 4-Week Creatine Supplementation Combined With Complex Training On Muscle Damage And Sport Performance. Nutrients, 10(11), 1640.
Manjarrez-Montes De Oca Manjarrez-Montes De Oca, R., Farfán-González, F., Camarillo-Romero, S., Tlatempa-Sotelo, P., Francisco-Argüelles, C., Kormanowski, A., González-Gallego, J., & Alvear-Ordenes, I. (2013). Effects Of Creatine Supplementation İn Taekwondo Practitioners. Nutricion Hospitalaria, 28(2), 391–399. Https://Doi.Org/10.3305/Nh.2013.28.2.6314
Ahmet, M. O. R., İpekoğlu, G., Baynaz, K., Arslanoğlu, C., Kürşat, A. C. A. R., & Arslanoğlu, E. Futbolcularda Bcaa Ve Kreatin Alımının Vücut Kompozisyonu Üzerine Etkisi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 274-285.
Jones, A. M., Atter, T., & Georg, K. P. (1999). Oral Creatine Supplementation İmproves Multiple Sprint Performance İn Elite İce-Hockey Players. Journal Of Sports Medicine And Physical Fitness, 39(3), 189.
Pluim, B. M., Ferrauti, A., Broekhof, F., Deutekom, M., Gotzmann, A., Kuipers, H., & Weber, K. (2006). The Effects Of Creatine Supplementation On Selected Factors Of Tennis Specific Training. British Journal Of Sports Medicine, 40(6), 507–512. Https://Doi.Org/10.1136/Bjsm.2005.022558
Devries, M. C., & Phillips, S. M. (2014). Creatine Supplementation During Resistance Training İn Older Adults—A Meta-Analysis. Medicine & Science İn Sports & Exercise, 46(6), 1194-1203
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2024 Toros Üniversitesi Gıda, Beslenme ve Gastronomi Dergisi