Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı 65 yaş ve üzeri bireylerde beslenme, malnütrisyon, fiziksel aktivite ve depresyon durumunun saptanması ve bu değişkenlerin duygu durumu üzerindeki etkisinin değerlendirilmesidir.
Bireyler ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma, 65 yaş ve üzeri 120 birey ile yürütülmüştür. Çalışmada bireylerin tanımlayıcı özellikleri, antropometrik ölçümleri ve bazı biyokimyasal bulguları anket soruları ile sorgulanmıştır. Bireylerin beslenme ve fiziksel aktivite durumları, 24 saatlik geriye dönük besin tüketimleri ve 24 saatlik fiziksel aktivite kayıtları alınarak değerlendirilmiştir. Yaşlı bireylerde malnütrisyon durumunu saptamak için Mini Nütrisyonel Değerlendirme (MNA- Mini Nutritional Assessment), depresyon durumunu değerlendirmek için ise geriatrik depresyon ölçeği (GDÖ) kullanılmış ve elde edilen veriler kayıt altına alınmıştır.
Bulgular: Çalışmada, MNA’ya göre bireylerin %89.2’si (s=107) beslenme durumu normal, %10,8’i (s=13) ise malnütrisyon riski altında olarak değerlendirilmiştir. Malnütrisyon riski altında olan bireylerin GDÖ ortalama değerleri beslenme durumu normal olan bireylerin GDÖ ortalama değerinden daha yüksek bulunmuştur (p=0.02). Ayrıca malnütrisyon riski altında olan bireylerin fiziksel aktivite düzeyi (PAL) ortalama değerlerinin beslenme durumu normal olan bireylere göre daha düşük olduğu görülmüştür (p=0.04). Malnütrisyon riski altında olan bireylerin GDÖ skoru ile, diyetle alınan magnezyum ve fosfor değerleri arasında negatif yönde bir korelasyon (sırasıyla p=0.03, p=0.05) bulunmuştur.
Sonuç: Malnütrisyon riski olan 65 yaş ve üzeri bireylerin fiziksel olarak daha az aktif olduğu ve bu bireylerde depresyon skorunun beslenme durumu normal olan bireylere göre daha yüksek olduğu, ayrıca diyetle alınan düşük magnezyum ve fosfor tüketiminin daha yüksek depresyon skoru ile ilişkili olduğu görülmüştür.
Referanslar
Agarwal, E., Miller, M., Yaxley, A., & Isenring, E. (2013). Malnutrition in the elderly: a narrative review. Maturitas, 76(4), 296–302. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2013.07.013
Agostini, D., Gervasi, M., Ferrini, F., Bartolacci, A., Stranieri, A., Piccoli, G., Barbieri, E., Sestili, P., Patti, A., Stocchi, V., & Donati Zeppa, S. (2023). An ıntegrated approach to skeletal muscle health in aging. Nutrients, 15(8), 1802. https://doi.org/10.3390/nu15081802
Aparicio, A., Robles, F., López-Sobaler, A. M., & Ortega, R. M. (2013). Dietary glycaemic load and odds of depression in a group of institutionalized elderly people without antidepressant treatment. European journal of nutrition, 52(3), 1059–1066. https://doi.org/10.1007/s00394-012-0412-7
Atalay B.G. Akciğer hastalıkları ve magnezyum. Mercanlıgil SM, editör. Sağlıkta, hastalıklarda ve özel durumlarda magnezyum. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020. p.35-9.
Balcı, E., Şenol, V., Eşel, E., Günay, O., & Elmalı, F. (2012). 65 yaş ve üzeri bireylerin depresyon ve malnutrisyon durumları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Public Health. 10(1), 37-43
Baysal, A. (2017). Beslenme. Hatiboğlu Yayınları, Ankara.
Baysal, A. (2020). Yaşlılıkta beslenme. Hatiboğlu Yayınları, Ankara.
Blaum, C. S., Fries, B. E., & Fiatarone, M. A. (1995). Factors associated with low body mass index and weight loss in nursing home residents. The journals of gerontology. Series A, Biological sciences and medical sciences, 50(3), M162–M168. https://doi.org/10.1093/gerona/50a.3.m162
Bozoğlu, E., & Öztürk, A. (2016). Malnütrisyonun tanımı, sıklığı ve etiyolojik faktörler. Türkiye Klinikleri-Geriatri Özel Konular, Yaşlılarda Beslenme ve Beslenme Bozuklukları Özel Sayısı, 2(1):7-15.
Cabrera, M. A., Mesas, A. E., Garcia, A. R., & de Andrade, S. M. (2007). Malnutrition and depression among community-dwelling elderly people. Journal of the American Medical Directors Association, 8(9), 582–584. https://doi.org/10.1016/j.jamda.2007.07.008
Cederholm, T., Barazzoni, R., Austin, P., Ballmer, P., Biolo, G., Bischoff, S. C., Compher, C., Correia, I., Higashiguchi, T., Holst, M., Jensen, G. L., Malone, A., Muscaritoli, M., Nyulasi, I., Pirlich, M., Rothenberg, E., Schindler, K., Schneider, S. M., de van der Schueren, M. A., Sieber, C., … Singer, P. (2017). ESPEN guidelines on definitions and terminology of clinical nutrition. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 36(1), 49–64. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2016.09.004
Cereda E. (2012). Mini nutritional assessment. Current opinion in clinical nutrition and metabolic care, 15(1), 29–41. https://doi.org/10.1097/MCO.0b013e32834d7647
Cuervo, M., García, A., Ansorena, D., Sánchez-Villegas, A., Martínez-González, M., Astiasarán, I., & Martínez, J. (2009). Nutritional assessment interpretation on 22,007 Spanish community-dwelling elders through the Mini Nutritional Assessment test. Public health nutrition, 12(1), 82–90. https://doi.org/10.1017/S136898000800195X
Edington, J., Boorman, J., Durrant, E. R., Perkins, A., Giffin, C. V., James, R., Thomson, J. M., Oldroyd, J. C., Smith, J. C., Torrance, A. D., Blackshaw, V., Green, S., Hill, C. J., Berry, C., McKenzie, C., Vicca, N., Ward, J. E., & Coles, S. J. (2000). Prevalence of malnutrition on admission to four hospitals in England. The Malnutrition Prevalence Group. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 19(3), 191–195. https://doi.org/10.1054/clnu.1999.0121
Ertan, T., Eker, E., & Şar, V. (1997). Geriatrik depresyon ölçeğinin Türk yaşlı nüfusunda geçerlik ve güvenirliği. Nöropsikiyatri Arşivi 34(1),67–71.
German, L., Feldblum, I., Bilenko, N., Castel, H., Harman-Boehm, I., & Shahar, D. R. (2008). Depressive symptoms and risk for malnutrition among hospitalized elderly people. The journal of nutrition, health & aging, 12(5), 313–318. https://doi.org/10.1007/BF02982661
Groce, N., Challenger, E., Berman-Bieler, R., Farkas, A., Yilmaz, N., Schultink, W., Clark, D., Kaplan, C., & Kerac, M. (2014). Malnutrition and disability: unexplored opportunities for collaboration. Paediatrics and international child health, 34(4), 308–314. https://doi.org/10.1179/2046905514Y.0000000156
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227. (Haziran, 2022)
https://www.cdc.gov/aging/mentalhealth/depression.htm/, Centers for disease control and prevention, “depression is not a normal part of growing older,” Division of Population Health, January, 2017. (Temmuz, 2023)
https://www.who.int/, World Health Organization, (Haziran, 2022)
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health/, World Health Organization. Ageing and health. (October 2021). (Haziran, 2022)
Leggo, M., Banks, M., Isenring, E., Stewart, L., & Tweeddale, M. (2008). A quality improvement nutrition screening and intervention program available to home and community care eligible clients. Nutrition & Dietetics 65,162–7.
Merker, M., Gomes, F., Stanga, Z., & Schuetz, P. (2019). Evidence-based nutrition for the malnourished, hospitalised patient: one bite at a time. Swiss medical weekly, 149, w20112. https://doi.org/10.4414/smw.2019.20112
Miki, T., Kochi, T., Eguchi, M., Kuwahara, K., Tsuruoka, H., Kurotani, K., Ito, R., Akter, S., Kashino, I., Pham, N. M., Kabe, I., Kawakami, N., Mizoue, T., & Nanri, A. (2015). Dietary intake of minerals in relation to depressive symptoms in Japanese employees: the Furukawa Nutrition and Health Study. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.), 31(5), 686–690. https://doi.org/10.1016/j.nut.2014.11.002
Morley, J. E., & Kraenzle, D. (1994). Causes of weight loss in a community nursing home. Journal of the American Geriatrics Society, 42(6), 583–585. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.1994.tb06853.x
Norman, K., Haß, U., & Pirlich, M. (2021). Malnutrition in older adults-recent advances and remaining challenges. Nutrients, 13(8), 2764. https://doi.org/10.3390/nu13082764
Nuchols, C. (2013). American psychiatric association, “diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition,” American psychiatric publishing, Washington, D.C. Pages 160-168.
Pekcan, AG. (2016). Diyet el kitabı 9.baskı. Editör: Baysal A. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi, s: 67-142.
Smoliner, C., Norman, K., Wagner, K. H., Hartig, W., Lochs, H., & Pirlich, M. (2009). Malnutrition and depression in the institutionalised elderly. The British journal of nutrition, 102(11), 1663–1667. https://doi.org/10.1017/S0007114509990900
Song, Y., Han, K., Jia, W. P., Wang, S. S., Zhu, Q., Ning, C. X., Liu, M., Zhao, Y. L., & He, Y. (2022). Zhonghua yi xue za zhi, 102(2), 114–118. https://doi.org/10.3760/cma.j.cn112137-20210520-01171
Sun, C., Wang, R., Li, Z., & Zhang, D. (2019). Dietary magnesium intake and risk of depression. Journal of affective disorders, 246, 627–632. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.12.114
Szulc, P., Munoz, F., Marchand, F., Chapurlat, R., & Delmas, P. D. (2010). Rapid loss of appendicular skeletal muscle mass is associated with higher all-cause mortality in older men: the prospective MINOS study. The American journal of clinical nutrition, 91(5), 1227–1236. https://doi.org/10.3945/ajcn.2009.28256
Tramontano, A., Veronese, N., Giantin, V., Manzato, E., Rodriguez-Hurtado, D., Trevisan, C., De Zaiacomo, F., & Sergi, G. (2016). Nutritional status, physical performance and disability in the elderly of the Peruvian Andes. Aging clinical and experimental research, 28(6), 1195–1201. https://doi.org/10.1007/s40520-016-0591-9
Verde, Z., Giaquinta, A., Sainz, C. M., Ondina, M. D., & Araque, A. F. (2019). Bone Mineral Metabolism Status, Quality of Life, and Muscle Strength in Older People. Nutrients, 11(11), 2748. https://doi.org/10.3390/nu11112748
Visvanathan, R., Macintosh, C., Callary, M., Penhall, R., Horowitz, M., & Chapman, I. (2003). The nutritional status of 250 older Australian recipients of domiciliary care services and its association with outcomes at 12 months. Journal of the American Geriatrics Society, 51(7), 1007–1011. https://doi.org/10.1046/j.1365-2389.2003.51317.x
Yesavage, J. A., Brink, T. L., Rose, T. L., Lum, O., Huang, V., Adey, M., & Leirer, V. O. (1982). Development and validation of a geriatric depression screening scale: a preliminary report. Journal of psychiatric research, 17(1), 37–49. https://doi.org/10.1016/0022-3956(82)90033-4
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2024 Toros Üniversitesi Gıda, Beslenme ve Gastronomi Dergisi